Το τρικ της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς»
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Το νέο «τσεκούρι» και η αλήθεια πίσω από τον κάλπικο καβγά ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ
Το Μάη του 2016, με τον νόμο 4387 (γνωστό ως «νόμο Κατρούγκαλου»), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μαζί με όλες τις άλλες μεγάλες ανατροπές στο Ασφαλιστικό, θεσμοθέτησε το τρικ της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς» για τις συντάξεις των «παλιών» συνταξιούχων (όσων δηλαδή έπαιρναν ήδη σύνταξη πριν την ψήφιση του νόμου).
Ως «προσωπική διαφορά» ορίστηκε η διαφορά μεταξύ του ποσού της σύνταξης που λάμβανε (και λαμβάνει μέχρι σήμερα) ο «παλιός» συνταξιούχος και του ποσού της σύνταξης όπως επανυπολογίζεται με βάση το νέο σύστημα (εθνική και ανταποδοτική σύνταξη, νέοι μικρότεροι συντελεστές αναπλήρωσης). Την περίοδο εκείνη, ο πρωθυπουργός και τα κυβερνητικά στελέχη διαβεβαίωναν πως ο επανυπολογισμός αυτός είναι «αθώος», πως δεν πρόκειται να γίνει καμία μείωση στις παλιές συντάξεις και πως όσοι «παλιοί» συνταξιούχοι λάμβαναν μεγαλύτερες συντάξεις απ' αυτές που θα προέκυπταν με τον επανυπολογισμό, θα συνέχιζαν να τις λαμβάνουν. Η μόνη διαφορά, έλεγαν, είναι ότι δεν θα έπαιρναν τις αυξήσεις που προβλεπόταν να δοθούν στους νέους συνταξιούχους. Το ποσό της σύνταξής τους θα «πάγωνε», μέχρι η «προσωπική διαφορά» τους να απορροφηθεί από τις αυξήσεις και το ύψος της καταβαλλόμενης σύνταξής τους να ταυτιστεί με το ποσό που θα προέκυπτε από τον επανυπολογισμό.
Στην πραγματικότητα, εκείνη τη στιγμή, με τις πανεργατικές απεργίες και τους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους και συνταξιούχους να διαδηλώνουν στους δρόμους κατά του «νόμου - λαιμητόμου», όπως δικαιολογημένα αποκάλεσαν τον «νόμο Κατρούγκαλου», η κυβέρνηση επιχειρούσε έναν ελιγμό, επιδιώκοντας να μετριάσει όσο γινόταν τις λαϊκές αντιδράσεις...
Περικοπές που φτάνουν να ξεπερνούν και τις δύο συντάξεις το χρόνο!
Ωστόσο, πριν καν περάσει ένας χρόνος, με το τέλος της δεύτερης «αξιολόγησης», η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ψήφισε νέο νόμο, τον 4472/2017, με τον οποίο οι «προσωπικές διαφορές» όλων των παλιών συντάξεων από 1/1/2019 έμπαιναν στην «κλίνη του Προκρούστη».
Συγκεκριμένα, ο νόμος προέβλεπε την περικοπή των παλιών συντάξεων μέχρι και 18% (δηλαδή ακόμα και πάνω από δύο συντάξεις το χρόνο!), με την κατάργηση εξολοκλήρου ή μέρους της «προσωπικής διαφοράς» σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, την περικοπή των οικογενειακών επιδομάτων σε όσους συνταξιούχους λάμβαναν τέτοια, το «πάγωμα» όλων των συντάξεων, παλιών και νέων, τουλάχιστον μέχρι το 2022, ενώ επέβαλε νέα αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες, καθώς πλέον τα ποσοστά των κρατήσεων προς τον ΕΦΚΑ θα προκύπτουν όχι από το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του προηγούμενου έτους, αλλά σε αυτό θα προστίθεται και το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν.
Στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που συνόδευε το νομοσχέδιο, οι προβλεπόμενες περικοπές υπολογίζονταν ως εξής:
-- Από τη μείωση ή κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» στις κύριες συντάξεις: 2,262 δισ. ευρώ το 2019, 2,358 δισ. το 2020 και 2,505 δισ. το 2021.
-- Από την αντίστοιχη μείωση στις επικουρικές συντάξεις: 232 εκατ. ευρώ το 2019, 225 εκατ. ευρώ το 2020 και 218 εκατ. ευρώ το 2021.
Αρα, οι συνολικές απώλειες είναι: 2,494 δισ. ευρώ το 2019, 2,583 δισ. το 2020 και 2,723 δισ. το 2021.
Μόνο από τα συγκεκριμένα μέτρα, στην τριετία 2019 - 2021, οι περικοπές σε βάρος των συνταξιούχων ανέρχονται στα 7,8 δισ. ευρώ.
Από την αύξηση των εισφορών σε ΕΒΕ και αγρότες προκύπτει επιπλέον επιβάρυνση 53 εκατ. ευρώ το 2018, 124 εκατ. ευρώ το 2019, 126 εκατ. ευρώ το 2020 και 128 εκατ. ευρώ το 2021. Αρα, η συνολική επιβάρυνση από την αύξηση των εισφορών είναι 431 εκατ. ευρώ, που μαζί με την επιβάρυνση για τον ίδιο λόγο στον κλάδο Υγείας (50 εκατ. ευρώ), φτάνει τελικά στα 481 εκατ. ευρώ μέσα στην τετραετία.
Μόλις πριν λίγες μέρες, με το κλείσιμο της 4ης «αξιολόγησης», οι υπολογισμοί για τα ποσά των περικοπών αυξήθηκαν περαιτέρω.
Σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες του επικαιροποιημένου μεσοπρόθεσμου (ΜΠΔΣ 2018-2021) που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση φέτος στις 14 Ιούνη, οι περικοπές ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση!
Συγκεκριμένα, οι απώλειες των συνταξιούχων και ασφαλισμένων από το σύνολο των αντιασφαλιστικών παρεμβάσεων, περικοπές, «πάγωμα» συντάξεων και αύξηση εισφορών, διαμορφώνονται ως εξής: 3,02 δισ. ευρώ το 2019, 3,107 δισ. το 2020, 3,258 δισ. το 2021 και 3,060 δισ. το 2022.
Βαρύς πέλεκυς στις ήδη πετσοκομμένες συντάξεις
Οι απώλειες αυτές γίνονται συγκεκριμένες στην τσέπη κάθε συνταξιούχου. Όπως προκύπτει από στοιχεία που πρόσφατα παρουσίασε η ΠΟΠΟΚΠ - τα οποία αναφέρονται όχι σε στατιστικά δεδομένα «αλλά σε πραγματικά παραδείγματα παλαιών συντάξεων του ΤΕΒΕ» μετά τον επανυπολογισμό τους με βάση τις διατάξεις του ν. 4387 - επιβεβαιώνεται η σημαντική μείωση συντάξεων, ακόμα και στους χαμηλοσυνταξιούχους. Η σύγκριση μάλιστα γίνεται με τα σημερινά καταβαλλόμενα ποσά, δηλαδή με τις συντάξεις στις οποίες ήδη έχουν επιβληθεί οι περικοπές των προηγούμενων χρόνων...
Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
-- Σύνταξη με 24 χρόνια και 10 μήνες ασφάλισης, από μεικτό ποσό 552,37 ευρώ σήμερα και καθαρό καταβαλλόμενο ποσό 519,23 ευρώ, ύστερα από τον επανυπολογισμό μειώνεται στα 446,86 ευρώ καθαρά. Δηλαδή ο συνταξιούχος θα χάσει 72,37 ευρώ το μήνα και σε ποσοστό 13,9%.
-- Σύνταξη με 784,53 ευρώ μεικτά και σημερινό καταβαλλόμενο καθαρό ποσό 737,46 ευρώ, μετά τον επανυπολογισμό θα μειωθεί στα 604,72 ευρώ καθαρά: Περικοπή 132,74 ευρώ και ποσοστό 18%, που είναι και το πλαφόν της περικοπής.
-- Σύνταξη με εισφορές 30 έτη και 9 μήνες, με σημερινό μεικτό ποσό 851,82 ευρώ και καθαρό καταβαλλόμενο 800,71 ευρώ, θα υποστεί περικοπή 144,13 ευρώ: Μετά τον επανυπολογισμό ο συνταξιούχος θα λαμβάνει μόλις 656,8 ευρώ!
Εκτιμάται ακόμα πως στο στόχαστρο των νέων περικοπών και μόνο στο πρώην ΤΕΒΕ θα βρεθούν περίπου 250.000 συνταξιούχοι, ενώ συνολικά η αντιλαϊκή «απόχη» θα πιάσει πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους.
Υπάρχει μεγάλη λαϊκή πείρα που πρέπει να αξιοποιηθεί
Και ενώ αυτά είναι τα δεδομένα, τις τελευταίες μέρες κυβέρνηση και ΝΔ έστησαν ένα άθλιο προπαγανδιστικό παιχνίδι στις πλάτες συνταξιούχων και ασφαλισμένων γύρω από το ζήτημα των νέων περικοπών και την εφαρμογή τους. Επιστρατεύοντας ένα ακόμα προπαγανδιστικό τρικ, η κυβέρνηση επιχειρεί να καλλιεργήσει προσδοκίες ότι δεν θα εφαρμόσει το νέο πετσόκομμα που η ίδια ψήφισε: Είμαστε δεσμευμένοι για τους στόχους, λέει, όχι για το πώς θα τους πετύχουμε... Λες και υπάρχει φιλολαϊκός δρόμος για την εκπλήρωση των αντιλαϊκών στόχων!
Οσο και αν σκιαμαχούν ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, δεν μπορούν να κρύψουν πως και οι δύο υπηρετούν την ίδια αντιλαϊκή στρατηγική του κεφαλαίου και στο ζήτημα του Ασφαλιστικού. Δεν τους συνδέει μόνο το παρελθόν, η τήρηση στο ακέραιο όλων των περικοπών των προηγούμενων και η επιβολή νέων. Τους συνδέει και το μέλλον, ακριβώς γιατί υπηρετούν την ίδια στρατηγική: Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και πιστή εφαρμογή όλων των νόμων, και των δικών της και του ΣΥΡΙΖΑ, υπόσχεται στο κεφάλαιο η ΝΔ. Τήρηση των αντιλαϊκών στόχων για τη μείωση του «κόστους» του Ασφαλιστικού υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ άλλων με μείωση της κρατικής επιχορήγησης των συντάξεων μόλις στο 4,8% του ΑΕΠ, με την οποία θα χρηματοδοτείται μόνο η «εθνική σύνταξη», όπως διακηρύσσει στο «αναπτυξιακό του σχέδιο». Αυτές ακριβώς οι δεσμεύσεις προς τα μονοπώλια οδηγούν όχι μόνο στις περικοπές που ήδη έχουν ψηφιστεί, ανεξάρτητα από την τελική μορφή που θα πάρουν, αλλά και σε μια διαρκή και μόνιμη συρρίκνωση των συντάξεων.
Άλλωστε, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι διαθέτουν σήμερα μεγάλη εμπειρία, γνωρίζουν από «πρώτο χέρι» τους πολιτικούς ελιγμούς των αστικών κομμάτων, όταν πρόκειται να περάσουν κάθε φορά τους νέους αντιασφαλιστικούς νόμους (ένας τέτοιος ελιγμός ήταν και η ίδια η «προσωπική διαφορά»). Οπλισμένοι με αυτήν την πείρα, μπορούν σήμερα πιο αποτελεσματικά να αντιμετωπίσουν τις μανούβρες και της κυβέρνησης και της ΝΔ, να ενισχύσουν την πάλη του ταξικού εργατικού κινήματος και των συνταξιουχικών οργανώσεων ενάντια σε όλα τα αντιασφαλιστικά μέτρα, παλιά και νέα.