Θα μας πουλάνε και τα ληγμένα τρόφιμα
Φοροαπαλλαγές και άλλα κίνητρα στις αλυσίδες τροφίμων ώστε να ταΐζουν με ληγμένα τρόφιμα τους εξαθλιωμένους προτείνει, ανάμεσα σε άλλα, ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου .
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ όχι μόνο δεν θα έχουν κόστος από τα αδιάθετα τρόφιμα, αλλά επιπλέον θα βγάζουν και κέρδος
Πρόκειται για άλλη μια τρανταχτή απόδειξη της σήψης του καπιταλιστικού συστήματος, που αξιοποιεί ακόμα και τη φτώχεια και την πείνα που προκαλεί στους λαούς ως «πάτημα» για να θησαυρίζουν περαιτέρω οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Ολα αυτά την ίδια ώρα που η «σπατάλη» τροφίμων δείχνει ότι υπάρχουν όλες οι δυνατότητες για να λυθούν οι διατροφικές ανάγκες των λαών, αλλά εμπόδιο αποτελεί ακριβώς το καπιταλιστικό σύστημα που οργανώνει την παραγωγή με κριτήριο το κέρδος των μονοπωλιακών ομίλων.
Λόγος γίνεται για το ψήφισμα που ενέκρινε κατά πλειοψηφία, την περασμένη Τετάρτη, το Ευρωκοινοβούλιο σχετικά με την «καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων», με το οποίο προτείνει τη διάθεση προς ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμων των οποίων έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης, από «φιλανθρωπικές» οργανώσεις κάθε είδους, όπως διάφορες ΜΚΟ και «τράπεζες τροφίμων» ή την προώθησή τους σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας κ.λπ.
Το ζήτημα της «σπατάλης» τροφίμων απασχολεί σταθερά την ΕΕ τα τελευταία χρόνια αφού θεωρείται απλά ένας ακόμα παράγοντας «κόστους» για τα ευρωενωσιακά μονοπώλια, που αναγκάζονται να καταστρέφουν τα τρόφιμα αυτά.
Χαρακτηριστικά, στο ψήφισμα καταγράφονται μια σειρά ποσοτικών οικονομικών στοιχείων, τα οποία κατά την αιτιολόγηση του ψηφίσματος συνηγορούν στην υιοθέτηση των μέτρων που προτείνει. Αναφέρει πως κάθε χρόνο σπαταλιούνται περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων, αξίας 1,7 τρισ. δολαρίων ΗΠΑ, που σημαίνει, σύμφωνα με το ψήφισμα, ότι απαιτείται «μια κατάλληλη νομοθεσία σχετικά με τα πλεονάσματα τροφίμων που θα μπορούσε να μετατρέψει τη σπατάλη τροφίμων σε πόρο».
Η «χασούρα» αυτή των μονοπωλίων βρίσκεται στο επίκεντρο, και όχι τα όσα υποκριτικά αναφέρονται στην έκθεση, η οποία, επικαλούμενη στοιχεία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα οποία σήμερα 795 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο υποσιτίζονται ενώ η κακή διατροφή προκαλεί περίπου το 45% - περίπου 3,1 εκατομμύρια - των θανάτων παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών, υπογραμμίζει ότι «η μείωση της σπατάλης τροφίμων δεν είναι μόνο οικονομική και περιβαλλοντική, αλλά και ηθική υποχρέωση».
Αλλωστε, τα όσα προτείνει το Ευρωκοινοβούλιο, τα οποία φυσικά διανθίζει με την απαιτούμενη για την περίσταση υποκριτική «σάλτσα» περί φτώχειας και πείνας που μαστίζει τον πληθυσμό, δεν ακούγονται για πρώτη φορά στην ΕΕ.
Σε ειδική για το θέμα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εκδόθηκε πέρσι, τονίζεται ότι σήμερα η ΕΕ «δεν καταπολεμά αποτελεσματικά τη σπατάλη τροφίμων» και συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει ειδικό «πρόγραμμα δράσης» για τα επόμενα χρόνια, για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων αλλά και την «καλύτερη εναρμόνιση των διαφόρων πολιτικών της ΕΕ».
Ηδη, εξάλλου, σε μια σειρά από χώρες της Ευρωένωσης λειτουργούν καταστήματα υπό την αιγίδα ΜΚΟ, οι οποίες πωλούν τρόφιμα στη μισή τιμή, που βέβαια υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν ως ζωοτροφές, ως «κόμποστ» ή ακόμη και να πεταχτούν ως τελείως επικίνδυνα για την υγεία των εργαζομένων, ακόμα και για τέτοιες χρήσεις.
Τέτοιου τύπου καταστήματα λειτουργούν ήδη στη Δανία και στην Αγγλία, χώρες όπως η Γαλλία και η Φινλανδία προωθούν ανάλογες δράσεις, ενώ η Ιταλία, πιο... προωθημένη, έχει εφαρμόσει από το περασμένο καλοκαίρι ειδική νομοθεσία, βάσει της οποίας οι επιχειρήσεις που χαρίζουν ληγμένα τρόφιμα, ή λίγο πριν λήξουν, σε «φιλανθρωπικές» οργανώσεις και ιδρύματα, λαμβάνουν και γενναίες φοροαπαλλαγές. Ειδικά αυτές τις πρακτικές φοροαπαλλαγών που εφαρμόζει η Ιταλία, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά από την Επιτροπή να τις εξετάσει για να διευκολυνθεί, όπως λέει, η δωρεά ληγμένων ή πολύ κοντά στην ημερομηνία λήξης τροφίμων, από τις επιχειρήσεις.
Υπενθυμίζουμε ότι και στην Ελλάδα έχει υιοθετηθεί από το 2012 αγορανομική διάταξη του υπουργείου Ανάπτυξης, με την οποία επιτρέπεται στα σούπερ μάρκετ η πώληση προϊόντων με περασμένη ημερομηνία λήξης, υπό κάποιες προϋποθέσεις, σήμανσης και τοποθέτησης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, η οποία ωστόσο έμεινε σχετικά ανενεργή λόγω των έντονων αντιδράσεων που είχε προκαλέσει.
Αυτές ακριβώς τις πρακτικές έρχεται να υιοθετήσει και να επεκτείνει τώρα το Ευρωκοινοβούλιο, υιοθετώντας προτάσεις όπως την επέκταση των εξαιρέσεων αναγραφής στα τρόφιμα της ένδειξης για την ημερομηνία λήξης τους, αλλά και την εξέταση «μοντέλων» για την «ανάκτηση» ληγμένων τροφίμων και επαναχρησιμοποίησή τους, τη διαφοροποίηση των τιμών ανάλογα με την ημερομηνία λήξης των τροφίμων, με τις «εκπτώσεις» σε όσα προϊόντα λήγουν και τη διάθεση από τα εστιατόρια των απούλητων μερίδων σε φτηνότερες τιμές να στρώνουν το έδαφος για να τρέφονται οι εργατικές - λαϊκές οικογένειες που έχουν τσακιστεί από τα βάρβαρα αντιλαϊκά μέτρα ΕΕ και κυβερνήσεων, με ληγμένα, αλλοιωμένα κι ακατάλληλα τρόφιμα.
Ανοίγει παράλληλα το δρόμο ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι να είναι πολλαπλά κερδισμένοι αφού θα τα διαθέτουν θησαυρίζοντας, ενώ διαφορετικά θα ήταν υποχρεωμένοι να τα πετάξουν. Μάλιστα, η έκθεση προτείνει τη διάθεση από τις βιομηχανίες των ληγμένων τροφίμων για «φιλανθρωπικούς σκοπούς» και παροχή φοροαπαλλαγών και «οικονομικών κινήτρων» στις επιχειρήσεις για δωρεές τροφίμων σε «φιλανθρωπικές οργανώσεις», ώστε οι καπιταλιστές να κερδίζουν κι από τα «σάπια» που θα «δωρίζουν» και να πλασάρονται κι από πάνω ως «φιλάνθρωποι».
Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως ανάμεσα στα άλλα στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου σημειώνεται ότι με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που επικρατεί στην πλειοψηφία των κρατών - μελών και στο οποίο διατηρούνται κάποιες στοιχειώδεις ευθύνες σε όσους δωρίζουν τρόφιμα, καθώς δεσμεύονται για την ποιότητα αυτών των τροφίμων, εμποδίζονται οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης να διαθέτουν πλεονάζοντα τρόφιμα, ζητώντας να υιοθετηθεί η σχετική ιταλική νομοθεσία. Γιατί στην Ιταλία, εκτός απ' όλα όσα προαναφέραμε, ο δωρητής τροφίμων έχει περιορισμένη ευθύνη για τα τρόφιμα που χορηγεί, αρκεί να τα δώρισε «καλόπιστα» και επίσης κατά τον χρόνο της δωρεάς να ήταν κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση.
«Υπέρ» του κατάπτυστου αυτού ψηφίσματος του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισαν μάλιστα οι Ελληνες ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων, πλην ΚΚΕ: Του ΣΥΡΙΖΑ, της ΝΔ (πλην του Θ. Ζαγοράκη που ήταν απών), της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, της ΛΑΕ, της ναζιστικής Χρυσής Αυγής, όπως και οι «ανεξάρτητοι» Ν. Μαριάς και Σ. Σακοράφα.
Οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ καταψήφισαν, αναδεικνύοντας ότι η λεγόμενη «σπατάλη τροφίμων», που αφορά κυρίως τις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, το γεγονός δηλαδή ότι σαπίζουν και πετιούνται τρόφιμα την ώρα που πεινούν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο, αποτελεί προκλητική αντίφαση και απότοκο του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, στο οποίο κυριαρχεί η αναρχία της παραγωγής, αφού μοναδικός σκοπός της είναι το κέρδος των καπιταλιστών και όχι η ικανοποίηση των διαρκώς διευρυνόμενων, σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Στην τοποθέτησή της, η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ ανέδειξε ότι τα διάφορα ευχολόγια και μέτρα που προτείνει η σχετική έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, ακριβώς επειδή στηρίζονται στο έδαφος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, όχι μόνο δεν προσφέρουν και την πιο ελάχιστη ανακούφιση στη φτώχεια και την πείνα, αλλά αντίθετα ανοίγουν επικίνδυνους δρόμους για επέκταση της εξαθλίωσης, όπως δείχνουν και τα συγκεκριμένα μέτρα που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Τόνισε, τέλος, ότι η έκθεση αναδεικνύει την αναγκαιότητα της πάλης του εργαζόμενου λαού για την ανατροπή του καπιταλισμού, την αντικατάστασή του από το σοσιαλισμό, όπου η εργατική - λαϊκή εξουσία και οικονομία με κεντρικό, επιστημονικό σχεδιασμό θα μπορούν να ικανοποιούν τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και να υπηρετούν τη λαϊκή ευημερία.