Κατάργηση ΕΚΑΣ σταδιακά 2016 - 2019
Να τι έλεγε στα τέλη του περασμένου Ιούνη ο υφυπουργός Εργασίας, Ανδ. Πετρόπουλος, απαντώντας σε σχετική Ερώτηση του ΚΚΕ στη Βουλή: «Το 1996 επινοήθηκε, θα έλεγα, το ΕΚΑΣ. Και αν δείτε τι ακολούθησε λίγο μετά, τον Αύγουστο του 1996, που εισήλθε αυτό προς ψήφιση, είχαμε εκλογές (...) Το ΕΚΑΣ ήταν επίδομα, δεν ήταν σύνταξη!».
Στη βάση αυτού του ισχυρισμού η κυβέρνηση επιχειρεί να θολώσει τα νερά και να απονομιμοποιήσει το δικαίωμα στη λήψη του, προσθέτοντας μάλιστα ότι με τον τρόπο που δινόταν προκαλούσε «στρεβλώσεις». Αλήθεια, όμως, τι διαφορά υπάρχει αν είναι επίδομα ή σύνταξη, από τη στιγμή που και τα δύο (επιδόματα και συντάξεις) περνούν από το μαχαίρι των περικοπών;
Σε κάθε περίπτωση, ο ισχυρισμός της κυβέρνησης δεν στέκει, αφού το ΕΚΑΣ δόθηκε ως μια «κολοβή λύση» απέναντι στη διαρκή μείωση των συντάξεων, που άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του '90. Ηταν δηλαδή μια μερική αναπλήρωση συντάξεων που απομειώνονταν εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής, με στόχο να συγκρατηθεί η κατρακύλα χιλιάδων χαμηλοσυνταξιούχων προς τα όρια της φτώχειας και κάτω από αυτά.
Συγκεκριμένα, το ΕΚΑΣ δόθηκε σε ορισμένους χαμηλοσυνταξιούχους, γιατί οι κυβερνήσεις μετά το 1990, αποσυνδέοντας τα κατώτερα όρια συντάξεων από το κατώτερο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη και μέσω του υψηλού πληθωρισμού, οδήγησαν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους σε καθεστώς φτώχειας.
Απέναντι στο πάγιο αίτημα των συνταξιούχων για επανασύνδεση των κατώτερων συντάξεων με την πορεία των μισθών, επιλέχθηκε η «λύση» - μπάλωμα του ΕΚΑΣ, που βέβαια μόνο εν μέρει ανταποκρινόταν στις διεκδικήσεις τους. Κατά συνέπεια, ο ισχυρισμός πως το ΕΚΑΣ ήταν επίδομα και όχι σύνταξη είναι άλλο ένα αποτυχημένο εύρημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που αποδεικνύει μόνο τη θρασύτητα του κλέφτη που «πιάστηκε με τη γίδα στην πλάτη»..!
Μετά την κατάργηση του ΕΚΑΣ και μπροστά στη διογκούμενη δυσαρέσκεια, η κυβέρνηση επιχείρησε να αντιστρέψει την κατάσταση, επιστρατεύοντας τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος ανακοίνωσε ορισμένα μέτρα για όσους το έχασαν φέτος, ενώ αναμένεται μέχρι το τέλος του 2019 να το χάσουν περίπου 370.000 δικαιούχοι.
Πάνω σε αυτά τα μέτρα, η κυβέρνηση στήνει τον ισχυρισμό ότι αυτά λειτουργούν αντισταθμιστικά και απαλύνουν την κατάσταση... Είναι όμως έτσι; Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ημίμετρα με ημερομηνία λήξης, τα οποία μάλιστα, στην πλειοψηφία τους, δεν έχουν αρχίσει να αποδίδονται ακόμα, αν και πέρασε σχεδόν ένας μήνας από την εξαγγελία και τη νομοθέτησή τους (νόμος 4411/2016).
Τώρα, με νεότερες δηλώσεις, ο υπουργός παραπέμπει την εφαρμογή ορισμένων απ' αυτά για τον Οκτώβρη και προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι, λέγοντας ότι θα έχουν αναδρομική ισχύ. Οι επείγουσες όμως ανάγκες των χαμηλοσυνταξιούχων δεν αναστέλλονται ούτε μπορούν να τις διαχειρίζονται «αναδρομικά». Ας δούμε, όμως, τι ανακοίνωσε η κυβέρνηση και τι πραγματικά ισχύει:
- Η απαλλαγή από τη συμμετοχή 10% στη φαρμακευτική δαπάνη αφορά μόνο στα φάρμακα που συνταγογραφούνται και όχι σε όσα έχουν ανάγκη οι συνταξιούχοι.
- Η απαλλαγή από το 6% στην εισφορά Υγείας εξαιρεί μια μεγάλη ομάδα που λάμβανε το ΕΚΑΣ, αυτή των 30 ευρώ το μήνα.
- Η κάρτα σίτισης δίνεται και αυτή μόνο στις κατηγορίες που λάμβαναν ΕΚΑΣ από 115 ευρώ και άνω και άρα εξαιρείται ένα μεγάλο μέρος των δικαιούχων που το έχασαν και θα το χάσουν τα επόμενα χρόνια, ενώ το ποσό της κάρτας θα αντιστοιχεί μόλις στο 1/3 της απώλειας που έχουν.
- Το ΕΚΑΣ θα συνεχίσουν να παίρνουν, προσωρινά, μόνο οι δικαιούχοι με αναπηρία άνω του 80%, που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι με μικρότερο ποσοστό αναπηρίας θα το χάσουν και αυτοί.
- Η προσωρινή απόδοση ολόκληρου του ποσού του ΕΚΑΣ γίνεται μόνο στην περίπτωση που η απώλεια αφορούσε ζευγάρι χαμηλοσυνταξιούχων που το έχασαν και οι δύο, αλλά και εδώ η απόδοση θα αφορά αυτόν με το μικρότερο ποσό.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι και στην περίπτωση αυτή, δηλαδή όταν το ΕΚΑΣ το στερήθηκαν και οι δύο, από το ζευγάρι των συνταξιούχων, το ΚΚΕ στη Βουλή απαίτησε να υπάρξει μια ειδική αντιμετώπιση, αλλά οι κυβερνητικοί παρίσταναν τους κουφούς. Οταν βρέθηκαν μπροστά στη γενική κατακραυγή για το ΕΚΑΣ, έσπευσαν να ανακοινώσουν «ισοδύναμα» και να καλύψουν την πληγή με προπαγανδιστικά κουρέλια.
Αλλά και τα παραπάνω ημίμετρα, που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, θα πάψουν να εφαρμόζονται και αυτά το 2018, ενώ, όπως ο ίδιος ομολόγησε, μέρος των παρεμβάσεων αυτών έχουν εξασφαλιστεί μόνο μέχρι το τέλος του 2016 και «ευελπιστούν», όπως είπε, «να τα καταφέρουν και για τα επόμενα δύο έτη»! Ετσι, για φέτος, τα «αντισταθμιστικά» (αν και όταν εφαρμοστούν...) αναμένεται να κοστίσουν στην κυβέρνηση 50 - 60 εκατ. ευρώ, όταν το εισόδημα που πρόκειται να αφαιρέσει μέχρι το 2019 από τους χαμηλοσυνταξιούχους δικαιούχους του ΕΚΑΣ, είναι 2,4 δισ. ευρώ! Αυτή είναι η αλήθεια για τα «ισοδύναμα» της κυβέρνησης και δεν μπορεί να κρυφτεί.
Επειδή όμως οι συνταξιούχοι, βιώνοντας τη δική τους σκληρή πραγματικότητα, γνωρίζουν την «αξία» των ...«ισοδύναμων», η κυβέρνηση προβάλλει τις τελευταίες μέρες έναν ακόμα ισχυρισμό. Σύμφωνα με αυτόν, μετά το 2018, από τον επανυπολογισμό των συντάξεων, θα καλυφθεί η χασούρα όσων τους κόπηκε το ΕΚΑΣ...
Το νέο παραμύθι είναι παραλλαγή του άλλου ισχυρισμού, που τις πρώτες μέρες μετά την κατάργηση του ΕΚΑΣ πρόβαλλε το υπουργείο Εργασίας, ότι η απώλειά του θα αντικατασταθεί με την «εθνική σύνταξη». Μόνο που το παραμύθι είχε μια εξόφθαλμη αδυναμία: Η «εθνική σύνταξη» αφορά τους νέους συνταξιούχους και σε κάθε περίπτωση μέχρι να επανυπολογιστούν όλες οι παλιές συντάξεις με το νέο σύστημα, οι χαμηλοσυνταξιούχοι που ήδη έχασαν το ΕΚΑΣ και αυτοί που θα το χάσουν την επόμενη τριετία, έτσι και αλλιώς δεν θα λάβουν καμία «εθνική σύνταξη»!
Την εξόφθαλμη αυτή απάτη περί αποκατάστασης του ΕΚΑΣ από την «εθνική σύνταξη» έρχεται τώρα να «βελτιώσει» η ανακοίνωση ότι μετά το 2018 και με τον νέο τρόπο υπολογισμού και των παλιών συντάξεων, θα καλυφθεί η απώλεια του ΕΚΑΣ. Πώς θα γίνει αυτό; Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το άθροισμα «εθνικής» και «ανταποδοτικής» σύνταξης, που θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων μετά το 2018, θα είναι μεγαλύτερο από το μέρος της σύνταξης που συνεχίζει να αποδίδεται στους σημερινούς χαμηλοσυνταξιούχους, μετά την αφαίρεση του ΕΚΑΣ.
Πρόκειται για μια νέα έκδοση της ίδιας κυβερνητικής εξαπάτησης. Πρώτον, καμιά από τις συντάξεις που θα επανυπολογιστούν δεν πρόκειται να καλύψει το σύνολο του ποσού που έχασαν και θα χάσουν χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι με την απώλεια του ΕΚΑΣ. Αν οι συντάξεις επανέρχονταν στο ύψος που ήταν πριν από την περικοπή του ΕΚΑΣ, η κυβέρνηση δεν θα λογάριαζε την «εξοικονόμηση» 2,4 δισ. ευρώ από την οριστική κατάργησή του το 2019.
Επομένως, αυτό που θα συμβεί πραγματικά, είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συντάξεων (αν όχι όλες), παλιές και νέες, θα είναι πολύ μικρότερες υπολογιζόμενες με το νέο τρόπο σε σχέση με το παλιό σύστημα υπολογισμού. Επομένως, οι συνταξιούχοι που έπαιρναν έως σήμερα το ΕΚΑΣ, δεν πρόκειται να δουν καμιά αύξηση στις συντάξεις τους (αν δεν τις δουν να μειώνονται κι άλλο), πόσο μάλλον αναπλήρωση του ποσού που λάμβαναν πριν από την κατάργησή του.
Αλλά και σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις συνταξιούχων, με πολύ μικρές συντάξεις, πάνω στις οποίες αθροίζονταν έως τώρα το ΕΚΑΣ, αν υπάρξουν μικρές αυξήσεις μετά τον επανυπολογισμό τους, αυτές, σύμφωνα με το νόμο (4387/2016) θα αποδοθούν σε βάθος πενταετίας (!) και όχι μετά το 2018 που λέει η κυβέρνηση. Ολα αυτά η κυβέρνηση τα γνωρίζει πολύ καλά, γι' αυτό πετάει το μπαλάκι στο μέλλον, δυο χρόνια μπροστά. Τότε μόνο οι συνταξιούχοι θα διαπιστώσουν στην πράξη το νέο ψέμα της και έως τότε προσπαθεί να αποσπάσει την ανοχή τους και να κερδίσει χρόνο.
Η αλήθεια είναι ότι όλη η ιστορία με τα «ισοδύναμα» που εμπνεύστηκε η κυβέρνηση, όλη η φιλολογία ότι στο μέλλον, μετά τη λήξη του 3ου μνημονίου, η κατάσταση θα βελτιωθεί και οι απώλειες θα αποκατασταθούν δεν έχουν την παραμικρή αξία. Οπως ακριβώς δεν άλλαξε τίποτα από τις περικοπές που έγιναν με το 1ο και το 2ο μνημόνιο, έτσι θα συμβεί και με το 3ο μνημόνιο. Η κατάργηση του ΕΚΑΣ, που σταδιακά άρχισε φέτος, θα επιφέρει στους χαμηλοσυνταξιούχους απώλειες στην τετραετία 2016 - 2019 ύψους 2,393 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση λοιπόν κατάργησε το ΕΚΑΣ και στη θέση του δεν μπαίνει τίποτα.
Οσο για τα ισοδύναμα..; Το μόνο ισοδύναμο για συνταξιούχους και εργαζόμενους είναι ο κοινός και σκληρός αγώνας τους για την ανάκτηση των απωλειών και η διεκδίκηση με βάση τις σύγχρονες ανάγκες αυτών και των οικογενειών τους. Ο αγώνας αυτός γίνεται ακόμα πιο επιτακτικός καθώς η υπόθεση του Ασφαλιστικού και των συντάξεων παραμένει ένα ανοιχτό κεφάλαιο και θα ήταν λάθος να θεωρηθεί ότι η επίθεση από το αστικό κράτος, τις κυβερνήσεις του και την εργοδοσία θα σταματήσει εδώ.