ΔΙΑΚΟΠΕΣ - ΑΝΑΨΥΧΗ «ρεκόρ» στακέρδη του κεφαλαίου «όνειρο θερινής νυκτός» για το Λαό

ΔΙΑΚΟΠΕΣ - ΑΝΑΨΥΧΗ

«Όνειρο θερινής νυκτός» για τα λαϊκά στρώματα μια μικρή ανάσα ξεκούρασης

Την ώρα που η κυβέρνηση και οι επιχειρηματικοί όμιλοι πανηγυρίζουν για τα «ρεκόρ» στις αφίξεις τουριστών, στους τζίρους και στα κέρδη του κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον Τουρισμό, οι εργαζόμενοι του κλάδου δουλεύουν σε συνθήκες γαλέρας και οι διακοπές γίνονται «όνειρο θερινής νυκτός» για την πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων.

Τα διαθέσιμα στοιχεία από δελτία του ΣΕΤΕ, της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat είναι αποκαλυπτικά:

• Λόγω της πτώσης του βιοτικού επιπέδου, ο εγχώριος τουρισμός μειώθηκε συνολικά κατά 67% την περίοδο 2009 - 2017
• Το 51% των Ελλήνων αδυνατούσαν το 2018 να πάνε μία βδομάδα διακοπές μακριά από το σπίτι τους
• Το 66% των οικογενειών που καταφέρνει να πάει διακοπές, πάει το πολύ μέχρι 7 μέρες
• Μεγάλο κομμάτι αυτών που πάνε διακοπές, θα μείνει σε κάποιο συγγενικό ή φιλικό σπίτι.
• Από το 2008 μέχρι σήμερα υπάρχει πτώση κατά 64% στη μέση δαπάνη αυτών που καταφέρνουν να πάνε διακοπές.
• Χιλιάδες είναι οι εργαζόμενοι που δεν κάνουν διακοπές γιατί δουλεύουν σε εποχικές εργασίες, ή σε τουριστικές επιχειρήσεις με ελάχιστα ρεπό.

Μαζί με την ανεργία που παραμένει σε υψηλά επίπεδα, τους καθηλωμένους μισθούς, τη συνέχιση της φοροληστείας και βέβαια τις εργασιακές σχέσεις γαλέρας, ειδικά στον κλάδο, με μήνες δουλειάς χωρίς το παραμικρό ρεπό, προστίθενται μια σειρά από εμπόδια που μεγαλώνουν τη δυσκολία για μια λαϊκή οικογένεια να κάνει έστω και μια βδομάδα διακοπές, ή να πάει για ένα μπάνιο το Σαββατοκύριακο.

Αυτά είναι οι απλησίαστες τιμές των εισιτηρίων στα πλοία, την ίδια ώρα μάλιστα που οι εφοπλιστές απολαμβάνουν δεκάδες φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις, συνταγματικά κατοχυρωμένη φοροασυλία, πληρώνουν ακόμα μικρότερο φόρο για το πετρέλαιο απ' ότι οι εργαζόμενοι στα σπίτια τους, διατηρούν πλοία που έχουν ηλικία πάνω από τα 40 έτη, βάζοντας σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα. 

Το απλησίαστο κόστος για να ταξιδέψει κάποιος οδικώς, με την τιμή της βενζίνης να έχει φτάσει στα ύψη για να κερδίζουν οι όμιλοι του πετρελαίου, τα αλλεπάλληλα διόδια που έχουν μπει παντού για τους «αναξιοπαθούντες» κατασκευαστικούς ομίλους που εκμεταλλεύονται τους οδικούς άξονες, τους οποίους έχει πληρώσει ξανά και ξανά ο λαός και βέβαια οι τιμές στα ξενοδοχεία που παραμένουν υψηλές, φτάνοντας πολλές φορές στο ύψος ενός μηνιάτικου για μια βδομάδα διακοπών.

Τα «μπάνια του λαού» κοστίζουν ακριβά

Το μπάνιο στις παραλίες γύρω από τα αστικά κέντρα αποτελεί βασική διέξοδο για όσους δεν μπορούν να φύγουν για διακοπές και θέλουν να ξεφύγουν για λίγο από τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Κι αυτή η επιλογή δεν είναι προσιτή για πολλές λαϊκές οικογένειες.

 Επιχειρηματικοί όμιλοι, μεγάλα ξενοδοχεία κ.τ.λ., με τις πλάτες των αστικών κυβερνήσεων και της πλειοψηφίας των δημοτικών αρχών, καταλαμβάνουν μια σειρά από «φιλέτα» του παραλιακού μετώπου, βάζοντας τον κόσμο να πληρώνει τα πάντα: Την είσοδο, το φαγητό, ακόμα και τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες.

Οι παραλίες της Αττικής είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα:

• Στην «Ακτή του Ηλίου» στον Αλιμο, μια οικογένεια με δυο παιδιά θα πληρώσει μόνο για την είσοδο 18 ευρώ τα Σαββατοκύριακα.
• Στην οργανωμένη πλαζ της Βάρκιζας η είσοδος είναι 6 ευρώ για το κάθε άτομο και ένα σετ ομπρέλας με ξαπλώστρες κοστίζει 10 ευρώ.

Όσο για τις «ελεύθερες» παραλίες, αυτές μειώνονται χρόνο με το χρόνο και ταυτόχρονα υπάρχει έλλειψη βασικών υποδομών (ναυαγοσώστες, μέτρα και προσωπικό για την καθαριότητα της παραλίας κ.τ.λ.). 

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δήμοι του παραλιακού μετώπου παραχωρούν «ελεύθερα» τμήματα του αιγιαλού σε ιδιώτες, με αποτέλεσμα να μπαίνουν ομπρέλες και ξαπλώστρες με ιδιαίτερα υψηλό κόστος, σε πολλές περιπτώσεις. 

Για παράδειγμα, στη Βουλιαγμένη, στον όρμο της Ζώσκας και του Μαλτσινιώτη, το σετ ομπρέλας με ξαπλώστρες κοστίζει από 30 έως 120 ευρώ τα Σαββατοκύριακα!

Στα παραπάνω θα πρέπει πάλι να προστεθεί και το κόστος μετακίνησης, με τις λαϊκές οικογένειες να καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στα αραιά δρομολόγια και τις τιμές των εισιτηρίων στις αστικές συγκοινωνίες, το κόστος του ΚΤΕΛ, ή το κόστος των καυσίμων (ενδεχομένως και των διοδίων, αν π.χ. επιλέξουν την Αττική Οδό) για να φτάσουν με το αυτοκίνητό τους σε κάποια παραλία.

Στα ύψη το κόστος διαμονής και μετακίνησης

Για μια τετραμελή οικογένεια μόνο το κόστος διαμονής για μια βδομάδα διακοπών το καλοκαίρι (6 διανυκτερεύσεις) ξεκινά από τουλάχιστον 400 ευρώ στις χαμηλότερες τιμές και ανεβαίνει σημαντικά υψηλότερα (στα 900 ευρώ και παραπάνω), ανάλογα με το μέρος και τη διαθεσιμότητα των κλινών. 

Ετσι, όλο και περισσότερες οικογένειες επιλέγουν να μείνουν σε κάποιο φιλικό ή συγγενικό σπίτι. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί βέβαια και το κόστος του φαγητού, με τον ΦΠΑ στην εστίαση να παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Χαρακτηριστικά σε σχέση με τα διόδια το κόστος μόνο για το «πήγαινε» διαμορφώνεται:

Για τη διαδρομή Αθήνα - Πάτρα, στα 11,8 ευρώ από 11,5 πέρσι.

Για τη διαδρομή Αθήνα - Γιάννενα, στα 38 ευρώ από 37,25.

Για τη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη, στα 31,5 από 30,45 ευρώ.

Για τη διαδρομή Αθήνα - Λάρισα στα 22 ευρώ από 21,5.

Την ίδια ώρα, έχουν μπει νέα διόδια στον νέο Ε65 που διασχίζει τη Θεσσαλία, ετοιμάζονται κι άλλα κατά μήκος της Εγνατίας Οδού και ετοιμάζονται και νέες αυξήσεις.

Στο «κόκκινο» οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων

Χαρακτηριστικά, μια 4μελής οικογένεια για να πάει και να γυρίσει από την Αττική σε κάποιο νησί του Αιγαίου, μαζί με το αυτοκίνητό της, θα πρέπει να δώσει κατά μέσο όρο γύρω στα 500 ευρώ!

Ενδεικτικά, τα εισιτήρια οικονομικής θέσης (αεροπορικού τύπου) με επιστροφή και με ΙΧ, για μια 4μελή οικογένεια, διαμορφώθηκαν ως εξής:

Πειραιάς - Ρόδος: 512 ευρώ

Πειραιάς - Χανιά: 520 ευρώ

Πειραιάς - Ηράκλειο: 424 ευρώ

Πειραιάς - Πάρος: 494 ευρώ

Πειραιάς - Νάξος: 506 ευρώ

Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού: Μακριά από τις ανάγκες

Την ίδια ώρα, το Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού για την περίοδο 2019 - 2020 έχει περιοριστεί στο ελάχιστο και όσον αφορά τον αριθμό των δικαιούχων και το ύψος της δαπάνης.

Για να φανεί το μέγεθος της απώλειας για τους εργαζόμενους, αρκεί να συγκρίνει κάποιος τα στοιχεία που αφορούν το συγκεκριμένο Πρόγραμμα του ΟΕΕ για το 2011 και το 2019.

Σύμφωνα με αυτά:

-- Το Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού για το 2011 ήταν ύψους 62,7 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ φέτος ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος συρρικνώθηκε μόλις στα 10 εκατ. ευρώ! Και αυτό παρότι τα έσοδα του Οργανισμού, δηλαδή οι εισφορές που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι γι' αυτόν το σκοπό, παραμένουν πολλαπλάσια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2018), ο ΟΕΕ είχε έσοδα 127 εκατ. ευρώ.

-- Οι δικαιούχοι και οι ωφελούμενοι από το πρόγραμμα, από 570.000 το 2011, περιορίστηκαν και φέτος μόλις στα 140.000 άτομα.

-- Οι μέρες διανυκτέρευσης που επιδοτούνται από τον ΟΕΕ συρρικνώθηκαν και αυτές από 7 σε 5(προβλέπονται έως 10 διανυκτερεύσεις μόνο για Λέσβο, Λέρο, Σάμο, Χίο και Κω και αυτό σε σύνδεση ...με το Προσφυγικό!).

-- Σε αντίθεση με το παρελθόν, το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει στους δικαιούχους τους συνταξιούχους, παρότι οι αιματηρές περικοπές στις συντάξεις έχουν οδηγήσει τη μεγάλη πλειοψηφία τους να μην μπορεί να κάνει διακοπές.

Αλλά και για τους «τυχερούς» που θα μπουν στο πρόγραμμα φέτος, τα εμπόδια δεν σταματούν, καθώς η επιδότηση περιορίζεται στο κόστος της διαμονής. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει επιβάρυνση του δικαιούχου ακόμα και για το κόστος του πρωινού, ενώ σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα και το ύψος της επιδότησης δεν καλύπτουν τα έξοδα μετακίνησης, όπως και των γευμάτων που επιβαρύνουν εξολοκλήρου τον δικαιούχο.

Ενα επιπλέον εμπόδιο θέτει και ο απαράδεκτος περιορισμός, σύμφωνα με τον οποίο το κατάλυμα που επιλέγει ο δικαιούχος δεν πρέπει να βρίσκεται σε λιγότερο από 60 χιλιόμετρα από τον τόπο διαμονής του!

Πρόσθετα σε όλα τα παραπάνω, παρέμεινε και φέτος το πρόβλημα με την πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην ανακοίνωση των οριστικών δικαιούχων του προγράμματος. Για το φετινό πρόγραμμα τα ονόματα των δικαιούχων αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Οργανισμού μόλις στις 26 Ιούλη, ημερομηνία που κάνει σχεδόν αδύνατη την εξεύρεση καταλύματος για τον Αύγουστο. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί δικαιούχοι θα πρέπει να περιμένουν το επόμενο καλοκαίρι (μόνο για Ιούνη - Ιούλη και όχι για Αύγουστο) για να κάνουν χρήση του προγράμματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις ο Αύγουστος είναι ο μήνας που οι επιχειρήσεις δίνουν άδειες στους εργαζόμενους και σταματούν ή μειώνουν τις δραστηριότητές τους.

Σκέψεις και συμπεράσματα

Στον καπιταλισμό λοιπόν και οι διακοπές, η αναψυχή αποτελούν εμπόρευμα. Πωλούνται και αγοράζονται και μπορούν να τα απολαμβάνουν κάθε χρόνο όλο και πιο λίγοι, με την πλειοψηφία του λαού είτε να αποκλείεται είτε να αναγκάζεται να χωρέσει τις διακοπές σε λίγες μέρες. 

Επιβεβαιώνεται με αυτόν τον τρόπο ότι η ανάπτυξη των κερδών του κεφαλαίου όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με την κάλυψη των λαϊκών αναγκών, αλλά αντίθετα προϋποθέτει την ένταση της εκμετάλλευσης, το ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στις τεράστιες δυνατότητες για κάλυψη αυτών των αναγκών και στην πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους.

Επιβεβαιώνεται το πόσο επίκαιρο είναι τα εργατικά - λαϊκά στρώματα να περάσουν στην αντεπίθεση, διεκδικώντας με βάση τις σύγχρονες ανάγκες τους. 

Γιατί σήμερα δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν ευρέα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού για όλους, κρατικές υποδομές για την αναψυχή; 

Γιατί δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν φθηνές και δωρεάν συγκοινωνίες, ελεύθερα μεταφορικά δίκτυα, οργανωμένες παραλίες χωρίς εμπορευματική χρήση κ.λπ.; 

Γιατί δεν είναι ελεύθερη η είσοδος σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και πολιτιστικές δραστηριότητες; 

Ο λόγος είναι ότι όλα αυτά συγκρούονται με τη στρατηγική στήριξης του τουριστικού κεφαλαίου, με τη στρατηγική «απελευθέρωσης» των μεταφορών, την αξιοποίηση όλων των υποδομών με κριτήριο τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων κ.ά.

Οι διακοπές και η αναψυχή αποτελούν δικαίωμα όλων των εργαζομένων και των οικογενειών τους, που συνολικά και ουσιαστικά μπορεί να ικανοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης, στο επίκεντρο της οποίας θα μπαίνουν οι ανάγκες του λαού και όχι η μεγιστοποίηση των κερδών των μονοπωλιακών ομίλων. 

Σε αυτήν την κοινωνία, με εξασφαλισμένο τον ελεύθερο χρόνο, ο τουρισμός θα είναι κοινωνικό δικαίωμα για όλους.