Αιματηρές περικοπές στις συντάξεις
Πέραν των έμμεσων μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις, προωθείται η σύνδεση εισφορών - παροχών, όπως και η κατάργηση του ΕΚΑΣ
«Μαχαίρι» στις ήδη συρρικνωμένες συντάξεις, μέσω της αύξησης των εισφορών για την Υγεία στους συνταξιούχους, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με κατάργηση των λεγόμενων «πρόωρων» από φέτος, έμμεση μείωση μισθών, μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, αμφισβήτηση του ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους και νέο Ασφαλιστικό το φθινόπωρο, με νέες δραματικές ανατροπές, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το πακέτο που υπέβαλλε η συγκυβέρνηση στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.
Μάλιστα, η προσεκτικότερη μελέτη των κυβερνητικών προτάσεων, ως προς τα ποσά που προβλέπεται να αφαιρέσει από τους συνταξιούχους, δεν αποκλείει τη λήψη και επιπλέον μέτρων.
Συνολικά, η κυβερνητική πρόταση για το Ασφαλιστικό, που τίθεται σε ισχύ από τον επόμενο μήνα, οδηγεί σε απώλειες για τους συνταξιούχους, αλλά και τους μισθωτούς, που υπολογίζονται σε 0,37% του ΑΕΠ (685 εκατομμύρια ευρώ) για το 2015 και 1,05% του ΑΕΠ (1,86 δισ. ευρώ) για το 2016.
Συγκεκριμένα, η κυβερνητική πρόταση για το Ασφαλιστικό προβλέπει:
-- Αύξηση εισφορών Υγείας στις κύριες συντάξεις. Η εισφορά αυξάνεται από το 4% στο 5% και αποδίδει 135 εκατ. ευρώ φέτος και 270 εκατ. το 2016. Αυτόματα, οι περικοπές στις κύριες συντάξεις διαμορφώνονται στο 1% και θα αρχίσουν να γίνονται φανερές στην «τσέπη» των συνταξιούχων, μέσω της αυξημένης παρακράτησης, πιθανότατα από φέτος τον Ιούλη.
-- Καθιέρωση εισφοράς Υγείας 5% στις επικουρικές συντάξεις, η οποία δεν υπήρχε μέχρι σήμερα. Ο στόχος των εσόδων από το νέο αυτό χαράτσι είναι 240 εκατ. ευρώ το 2016. Αυτόματα επέρχεται αντίστοιχη μείωση (5%) σε όλες ανεξαιρέτως τις επικουρικές συντάξεις.
Ομως, σύμφωνα με τα στοιχεία του «Ηλιος», το συνολικό ετήσιο ποσό για τις επικουρικές συντάξεις ανέρχεται στα 3,3 δισ. ευρώ. Ακόμα και αν υπάρξει μια μικρή αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων το επόμενο έτος, η νέα εισφορά δεν μπορεί να αποδώσει πάνω από 170 εκατομμύρια ευρώ για το 2016. Από εδώ προκύπτει ότι για να πιαστεί ο στόχος των 240 εκατομμυρίων ευρώ για το επόμενο έτος, δεν αποκλείεται είτε να αυξηθεί το χαράτσι, είτε να επιβληθούν επιπλέον μέτρα.
Τα νέα αυτά χαράτσια θα έχουν οριζόντια εφαρμογή, δηλαδή θα εφαρμοστούν ανεξάρτητα από το ύψος των συντάξεων. Μάλιστα, η πρόταση της κυβέρνησης, όπως διατυπώνεται, μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή της παραπάνω εισφοράς για την Υγεία όχι μόνο στις επικουρικές συντάξεις, αλλά και στους σημερινούς εργαζόμενους (δηλαδή όχι μόνο στους συνταξιούχους).
-- Αύξηση της εισφοράς για επικουρικά ταμεία από 3% στο 3,5%, με στόχο 120 εκατ. ευρώ φέτος και 250 εκατ. το 2016. Το μέτρο αφορά επίσης τους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα και βέβαια θα έχει σαν αποτέλεσμα την αντίστοιχη συμπίεση του εισοδήματός τους, ανάλογα με το ύψος των εισφορών για την επικουρική ασφάλιση.
Με την πρόταση της κυβέρνησης για τις λεγόμενες «πρόωρες συντάξεις», καταργούνται όλα τα ειδικά ηλικιακά όρια πριν τα ανώτερα, που είχαν απομείνει σε ορισμένους ασφαλισμένους και που σήμερα εκτιμούνται σε περίπου 280.000 ασφαλισμένους σε διάφορα ταμεία. Με τον τρόπο αυτό και πλην ορισμένων εξαιρέσεων (ΒΑΕ, μητέρες με ανάπηρα παιδιά) - που μένει και αυτές να τις δούμε - σταδιακά το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης, που πλέον θα ισχύει για το δικαίωμα στην πλήρη σύνταξη, είναι το 67ο έτος.
Σύμφωνα με την πρόταση, το όφελος για τα ταμεία είναι 60 εκατ. ευρώ για φέτος και 300 εκατ. ευρώ το 2016. Δηλαδή, όπως προκύπτει, το ξήλωμα των «πρόωρων» αρχίζει από φέτος, πιθανόν και με την ψήφιση της συμφωνίας, κάτι που θα σημάνει τον εγκλωβισμό δεκάδων χιλιάδων ασφαλισμένων, λίγο πριν τη συνταξιοδότησή τους. Αυτοί θα φορτωθούν αρκετά χρόνια πρόσθετης εργασίας στην πλάτη.
Ακόμα χειρότερη θα είναι η κατάσταση γι' αυτούς τους ασφαλισμένους, που ενώ έχουν χάσει την εργασία και το εισόδημά τους, θα υποχρεωθούν να παραμείνουν «ενεργοί» για μερικά χρόνια ακόμη, χωρίς να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και να λάβουν σύνταξη.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση, στην πρότασή της, περιλαμβάνει και την κατάργηση του ΕΚΑΣ, σταδιακά από το 2018 μέχρι το 2020, κάτι που θα αποτυπωθεί και στη νέα «μεταρρύθμιση» που εκκολάπτεται το φθινόπωρο.
Οι νέες παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό, για τις οποίες δεσμεύεται η συγκυβέρνηση, επί της ουσίας κινούνται στην ίδια στρατηγική κατεύθυνση με αυτές της τρόικας, αφού πέραν των ενοποιήσεων που σχεδιάζονται, θα οδηγούν σε μεγαλύτερη «διασύνδεση εισφορών και παροχών», η οποία αποτελούσε πάγια αξίωση των πιστωτών, αλλά και βασική κατευθυντήρια αρχή της ΕΕ για τις συντάξεις.
Γιατί, απώτερος στόχος, όπως διατυπώνεται και σε όλες τις αποφάσεις της ΕΕ, είναι η συρρίκνωση των δημόσιων ασφαλιστικών συστημάτων, που στηρίζονται στη μέχρι τώρα τριμερή χρηματοδότηση και η ανάπτυξη των «επαγγελματικών ταμείων» ασφάλισης στη θέση της επικουρικής - τα οποία δεν εγγυώνται το ύψος των παροχών - μαζί με την προώθηση των ακραιφνώς ιδιωτικών συμβολαίων ασφάλισης. Μέσα από την προώθηση αυτού του στόχου, επιτυγχάνεται και η σταδιακή απόσυρση του κράτους από τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση και η απαλλαγή των εργοδοτών από τις υποχρεώσεις τους στο σύστημα.
Τέλος, τα μέτρα δεν αφήνουν απ' έξω ούτε τους μισθωτούς στο πεδίο των ασφαλιστικών τους εισφορών και της φορολογίας του εισοδήματος, καθώς προβλέπεται αύξηση εισφορών σε μισθωτούς, με την ακύρωση της μείωσης κατά 1% στις ασφαλιστικές εισφορές που πληρώνουν. Αυτό συνεπάγεται μείωση 1% σε όλα τα εισοδήματα από μισθούς στον ιδιωτικό τομέα. Και σε αυτή την περίπτωση, η μείωση θα ισχύσει άμεσα, μέσω της αυξημένης παρακράτησης από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων. Παράλληλα, καταργείται και η μείωση 2,9% που καταβάλλουν για ασφαλιστικές εισφορές οι εργοδότες. Είναι φανερό ότι η αύξηση του λεγόμενου «μη μισθολογικού κόστους» θα μετακυληθεί και πάλι στους εργαζόμενους - μισθωτούς.
Στο μεταξύ, για πολύ δυσάρεστες - αν όχι οδυνηρές - πλευρές της συζήτησης, στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, μίλησε ο γγ Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γ. Ρωμανιάς, στο περιθώριο του 25ου Πανελλαδικού Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, στη Θεσσαλονίκη. Οπως είπε, «με τα μέτρα που προτείνονται, δε διασφαλίζεται σε καμία περίπτωση η μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος».
Σε ό,τι αφορά στο εφάπαξ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο δείκτης βιωσιμότητας για το σύνολο των 37 οργανισμών που το καταβάλλουν «είναι ανεφάρμοστος στην πράξη, αλλά εάν εφαρμοζόταν, θα οδηγούσε σε μια μεγάλη μείωση, ανάλογα με το ταμείο, της τάξης από 35% έως και 80%».