ΘΕΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ - Είναι δικαίωμα της λαϊκής οικογένειας

 

 

Μια σειρά έρευνες που βλέπουν και αυτό το καλοκαίρι το φως της δημοσιότητας τονίζουν ότι όλο και περισσότεροι Ελληνες από τα φτωχά και μεσαία στρώματα είτε δε θα κάνουν καθόλου διακοπές, είτε θα περιοριστούν σε ελάχιστες μέρες ανάπαυλας, είτε θα καταφύγουν σε χωριά, πατρικά, σπίτια συγγενών και φίλων ως «φιλοξενούμενοι» για να περιορίσουν τα έξοδα.

Στην πραγματικότητα, δε χρειάζεται καμία τέτοια έρευνα να πιστοποιήσει το αυταπόδεικτο. Μια παράθεση μερικών μόνων από το κόστος που πρέπει να επωμιστεί σε νησιά και τουριστικούς προορισμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας, ο εργάτης, ο νεολαίος, ο συνταξιούχος, ο άνεργος, δείχνει αμέσως το γιατί δεν μπορεί να κάνει διακοπές.

Ενδεικτικά, δύο ενήλικες με ένα αυτοκινητάκι μήκους 3,5 μέτρων, για μετακίνηση από το λιμάνι του Λαυρίου προς Λήμνο, με καράβι ένα σαπάκι σχεδόν 40 ετών (έτος ναυπήγησης 1976), για μια θέση στο κατάστρωμα και ταξίδι 11 ωρών στον ήλιο, τον αέρα και την αλμύρα, καλούνται να πληρώσουν 30 ευρώ ανά άτομο συν 90 το αυτοκινητάκι. Συν άλλα τόσα η επιστροφή. Σύνολο 300 ευρώ στα ταμεία μιας ναυτιλιακής εταιρείας η οποία αρχές Ιούλη πέτυχε στο Τριμελές Εφετείο Β. Αιγαίου δικαστική απόφαση που ουσιαστικά ενισχύει την επιδίωξη των εφοπλιστών να έχουν τους ναυτεργάτες είλωτες, να εξασφαλίζουν τζάμπα εργατική δύναμη, να μην εκτελεστούν (μέχρι να γίνει η δίκη για την υπαγωγή της εταιρείας στο άρθρο 106 β' του Ν.3588/2007 - τμήμα του πτωχευτικού κώδικα) οφειλές της εταιρείας σε πιστωτές, συμπεριλαμβανομένων και των δεδουλευμένων μισθών στους εργαζόμενούς της, άρα να παραμείνουν οι ναυτεργάτες απλήρωτοι. ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», ΠΕΕΜΑΓΕΝ τόνιζαν αρχές Ιούλη ότι η ναυτιλιακή εταιρεία οφείλει δεδουλευμένες αποδοχές στο σύνολο των ναυτεργατών των 15 πλοίων της καθώς και στους εργαζόμενους των γραφείων της.

 

Με την ίδια εταιρεία, άλλο της σαπάκι (έτος ναυπήγησης 1973), οι δυο τους με το αυτοκινητάκι τους προκειμένου να ταξιδέψουν από Πειραιά προς Ικαρία και πίσω θα πληρώσουν συνολικά 302 ευρώ, επίσης για κατάστρωμα.

 

Κι αν κάποιος επιλέξει αντί για καράβι, μετακίνηση οδικώς, πάλι ένα σκασμό λεφτά θα πληρώσει. Π.χ. στη διαδρομή Αθήνα - Καλαμάτα, για περίπου 200 χλμ. δρόμο, ένα ΙΧ θα πληρώσει 25,2 ευρώ (μετ' επιστροφής) μόνο για το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το οδικό δίκτυο σε αλλεπάλληλους σταθμούς διοδίων(Ισθμός, Σπαθοβούνι, Νεστάνη, Μάναρη, Βελιγοστή, Καλαμάτα)! Συν άλλα 5,6 ευρώ αν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει και την περιλάλητη «Αττική Οδό».

Αντίστοιχα στη διαδρομή Αθήνα - Πάτρα, για άλλα 200 χλμ. δρόμο, τα περισσότερα εκ των οποίων σε άσχημη κατάσταση (διόλου τυχαία ο δρόμος αυτός χαρακτηρίζεται καρμανιόλα καθώς έχει σε ετήσια βάση τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα πανελλαδικά), πληρώνει κανείς (μετ' επιστροφής) 12,60 ευρώ.

Φυσικά στις οδικές διαδρομές έρχεται να προστεθεί και το κόστος της βενζίνης. Το καύσιμο, η διάθεση του οποίου στα χέρια μονοπωλίων βρίσκεται, άρχισε πάλι να «τσιμπάει» προς τα πάνω. Η διαδρομή από Αττική προς Μεσσηνία και πίσω με κατανάλωση 50 λίτρα και ενδεικτική τιμή στα 1,68 ευρώ το λίτρο, έρχεται στα 84 ευρώ. Συν τα 25,2 ευρώ διόδια, φτάσαμε τα 110 ευρώ μόνο να πάμε και νά 'ρθουμε. Χώρια το κόστος για τις όποιες μετακινήσεις στη περιοχή φιλοξενίας.

 

Οπου μια μέση οικογένεια με δυο παιδιά θα πρέπει και κάπου να μείνει. Μέχρι πρόπερσι υπήρχε ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας(ΟΕΕ) που έστω με τις κουτσουρεμένες παροχές του έδινε μια διέξοδο. Ασκούνταν (και δικαίως) κριτική στα όρια εισοδήματος που έθεταν οι κυβερνήσεις προς χορήγηση «δελτίων κοινωνικού τουρισμού». Πετάγονταν χιλιάδες εργαζόμενοι εκτός, ακόμη και όσοι έπαιρναν δελτίο επιβαρύνονταν με οικονομική συμμετοχή, για τη μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων η παροχή δινόταν χρόνο παρά χρόνο. Ομως έστω κι έτσι η ύπαρξη και λειτουργία του ΟΕΕ έδινε μιαν ανακούφιση. Δυο χρόνια τώρα που ο ΟΕΕ καταργήθηκε από την τότε συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ/ΝΔ (προκειμένου να μειώσει το λεγόμενο «μη μισθολογικό κόστος», να απαλλάξει τη μεγαλοεργοδοσία από τις εισφορές σε ΟΕΕ κ.ά.) πάνω από 500.000 δικαιούχοι ετησίως στερούνται αυτό το 7ήμερο διακοπών που επιχορηγούσε ο Οργανισμός, χάθηκε κι αυτό το αποκούμπι όπου προσέβλεπε η λαϊκή οικογένεια.

 

Επωμιζόμενα όλα το κόστος διαμονής, οι τιμές για ένα κατάλυμα (στούντιο ή διαμέρισμα) σε περιοχές όπως ηΣτούπα Μεσσηνίας που να βολεύονται τέσσερα άτομα, έχοντας διαθέσιμη και μια κουζίνα, κυμαίνονται στα 55 ευρώ τη διανυκτέρευση, 550 στο δεκαήμερο. Συν τις μετακινήσεις, συν τα έξοδα για σίτιση (που όσο οικονομικά κι αν το παλέψει μια οικογένεια δεν μπορεί να τα αποφύγει) αγγίζουμε τα χίλια ευρώ για δέκα μέρες διακοπών.

Ακόμα ακριβότερη έρχεται η διαμονή σε κάποιο ξενοδοχείο. Ενδεικτικά σε μια σειρά ιστότοπους διαφημίζονται ως «προσφορές» και «ευκαιρίες», πακέτα όπως: 510 ευρώ για 6 όλες κι όλες διανυκτερεύσεις (1-7 Αυγούστου) δύο ενηλίκων σε δωμάτιο τριάστερου ξενοδοχείου στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής («δωρεάν πρωινό καθημερινά» και «Θα βρείτε ψυγείο και βραστήρες για καφέ/τσάι μέσα στα δωμάτια»...). 772 ευρώ για το ίδιο χρονικό διάστημα σε τριάστερο ξενοδοχείο στην Πάργα («Σερβίρεται δωρεάν πρωινό (...) καιδωρεάν εμφιαλωμένο νερό»). 480 ευρώ για το ίδιο χρονικό διάστημα σε ξενοδοχείο τρεισήμισι αστέρων στηνΚύμη Ευβοίας και πάει λέγοντας.

Δε χρειάζεται να αναφέρουμε ότι η μετακίνηση με ΙΧ από την Αττική προς περιοχές όπως Χαλκιδική και Πάργα συν την επιστροφή κοστίζει (σε καύσιμο και διόδια) εκατοντάδες ευρώ.

Σημειωτέον ότι τέτοια ποσά πληρώνονται σε τουριστικές επιχειρήσεις που επιφυλάσσουν κυριολεκτικά εργασιακές συνθήκες γαλέρας για τους εργαζόμενούς τους.

Χαρακτηριστικά, όσα ανέδειξε αρχές Ιούλη το ΚΚΕ με Ερώτηση στη Βουλή, για τα κάτεργα όπου δουλεύουν οι ξενοδοχοϋπάλληλοι σε ένα κατεξοχήν τουριστικό προορισμό, την Κέρκυρα. Μεταφέροντας στη Βουλή στοιχεία και καταγγελίες που συγκέντρωσε και ο Σύνδεσμος Ξενοδοχοϋπαλλήλων του νησιού, το ΚΚΕ στάθηκε στο γεγονός ότι τέλη Ιούνη δυο καμαριέρες οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο με λιποθυμικά επεισόδια από την ένταση της δουλειάς καθώς ενώ η βάρδια τους είναι 7.30-16.00 με ημίωρο διάλειμμα για φαγητό, εργάζονται καθημερινά χωρίς διάλειμμα 6.45-17.00 και τις ημέρες των αναχωρήσεων 6.45-20.00 αφού και σε αυτό το ξενοδοχείο η εργοδοσία έχει τις μισές καμαριέρες απ' όσες χρειάζεται για να βγει στοιχειωδώς ανθρώπινα η βάρδια.

Στην Ερώτηση γινόταν επίσης σαφές ότι χώρια την παραβίαση των ωραρίων και τους απίστευτους ρυθμούς εντατικοποίησης της δουλειάς, υφίστανται επίσης πιέσεις στους ξενοδοχοϋπαλλήλους για μειώσεις μισθών και αφαίρεση δικαιωμάτων, απειλές και εκβιασμοί για απολύσεις, καθυστέρηση των δεδουλευμένων.

Χρόνια ολόκληρα ΚΚΕ και ΚΝΕ, τονίζουν ότι είναι αδιαπραγμάτευτο το δικαίωμα των εργαζομένων, των νέων και των οικογενειών τους για τουρισμό, διακοπές, ανάπαυση, προαγωγή της υγείας τους, αναψυχή. Αλλά στα πλαίσια του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής είναι αδύνατον να εξασφαλιστεί και να υπάρχει το δικαίωμα σε φθηνές διακοπές, στην αναψυχή και στην περιήγηση για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων. Η τουριστική ανάπτυξη στον καπιταλισμό συνοδεύεται από τη σχετική και απόλυτη εξαθλίωση, τον αποκλειστικό προσανατολισμό στην ξένη τουριστική κίνηση γιατί μπορεί να εξασφαλίσει την κερδοφορία, την κατασπατάληση πόρων και περιβαλλοντική καταστροφή, τις κρίσεις και την ανισόμετρη - άναρχη ανάπτυξη. Και όλα αυτά σε συνθήκες που έχει αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας, έχουν προοδεύσει τα τεχνικά μέσα και έχουν αναπτυχθεί οι υποδομές. Ο τουρισμός και οι διακοπές στα πλαίσια του καπιταλισμού είναι ένα πολυτελές εμπόρευμα και όχι κοινωνικό δικαίωμα.

Μόνο στα πλαίσια των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής είναι δυνατό να λυθεί προς όφελος του λαού το ζήτημα της ισόρροπης ανάπτυξης του τουρισμού συνδυασμένα με την ανάπτυξη όλων των παραγωγικών δυνάμεων και με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος. Μόνο με την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής θα εξασφαλιστούν ο ελεύθερος χρόνος και ο οργανωμένος κοινωνικός τουρισμός, θα εξαλειφθεί η αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής.

Πρώτη και βασική προϋπόθεση για να τεθούν στη διάθεση του λαού και της εργατικής τάξης όλος αυτός ο τεράστιος πλούτος υποδομών, χώρων και κτιρίων είναι η κοινωνικοποίησή τους και να γίνουν ολοκληρωτικά λαϊκή - κοινωνική περιουσία η γη, τα δάση, οι ορεινοί όγκοι, οι αιγιαλοί, οι δρόμοι, τα λιμάνια και τα σιδηροδρομικά δίκτυα, η ναυσιπλοΐα και τα αεροδρόμια. Στη βάση αυτή η εργατική εξουσία θα μπορεί με κεντρικό σχέδιο και αντίστοιχους νόμους, να κατανέμει αναλογικά παραγωγικούς πόρους, να απλώνει ισόμετρα σε όλη την Ελλάδα ένα δίκτυο με ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, κατασκηνώσεις, καλύμματα, θέρετρα, χώρους αναψυχής, κέντρα διασκέδασης και πολιτισμού. Θα μπορεί να σχεδιάζει προστατεύοντας το περιβάλλον, αξιοποιώντας ισορροπημένα τη γη για τις παραγωγικές ανάγκες, για την ενέργεια, τις διατροφικές λαϊκές ανάγκες. Σε αυτά τα πλαίσια θα είναι δυνατό να εξασφαλίζεται η συνεχής τουριστική κίνηση για της λαϊκές ανάγκες όλο το χρόνο, και τους χειμερινούς μήνες και τους θερινούς. Θα είναι δυνατό να αναπτύσσονται δωρεάν εκπαιδευτικές εκδρομές, εκδρομές περιήγησης για μαθητές και τα παιδιά του λαού από το κράτος σε όλη τη χώρα με απόλυτη ασφάλεια. Μόνο σε τέτοιες συνθήκες θα εξασφαλίζεται μόνιμη σταθερή εργασία με δικαιώματα σε όσους εργαζόμενους αξιοποιούνται στον τουρισμό και στην εστίαση. Θα λυθεί το ζήτημα να αναπτύσσονται όλες οι περιοχές ισόμετρα, θα λυθεί προοπτικά το ζήτημα της υπερσυγκέντρωσης πληθυσμού στα αστικά κέντρα και σε λίγες περιοχές. Θα είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της απεξάρτησης ολοκλήρων περιοχών από την αποκλειστική τουριστική δραστηριότητα. Θα είναι δυνατό να αναπτύσσονται όλες οι απαραίτητες υποδομές, να ανανεώνονται ο εξοπλισμός και τα κτίρια και να αναπτύσσονται με σύγχρονες τεχνικές, με πλήρη ασφάλεια και σεβασμό στο περιβάλλον.

Από αυτή την σκοπιά θα τεθεί σε νέα βάση η αξιοποίηση και η κατανομή εργατικού δυναμικού, πόρων και υποδομών. Στα πλαίσια του κεντρικού σχεδιασμού θα σταματήσει πραγματικά η σπατάλη παραγωγικών πόρων και θα επιτευχθεί η αξιοποίηση όσων πραγματικά απαιτούν οι κοινωνικές ανάγκες. Από αυτή τη σκοπιά είναι λογικό να γίνει επανεκτίμηση για τον προσανατολισμό και το περιεχόμενο του τουρισμού, αλλά και της εστίασης. Ιδιαίτερα ο επισιτισμός δε θα έχει κύριο προσανατολισμό την τουριστική κίνηση, αλλά την εξασφάλιση του επισιτισμού στα εργοστάσια και στους χώρους δουλειάς, της σίτισης στα σχολεία, στις παιδικούς σταθμούς, στις κατασκηνώσεις, στην άμυνα και στα νοσοκομεία, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις της δημιουργίας του μεγάλου «κοινωνικού νοικοκυριού» της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Στα πλαίσια του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και όσο ο τουρισμός παραμένει ένα ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα δε θα διασφαλίζεται το δικαίωμα στις διακοπές, στην αναψυχή και στην περιήγηση για όλους τους εργαζόμενους. Ακόμα περισσότερο, δε διασφαλίζεται κανένα δικαίωμα στην εργασία σε αυτούς τους κλάδους.

Η εργατική τάξη, τ' άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, χρειάζεται να αγωνιστούν ενιαία, ώστε να αναπτυχθούν με ευθύνη του κράτους κοινωνικά προγράμματα τουρισμού για όλους τους εργαζόμενους, να αναπτυχθούν κρατικές δομές και δίκτυα ξενοδοχείων - κατασκηνώσεων - εγκαταστάσεων που θα δένεται με την πάλη για κοινωνικοποίηση όλων των μεγάλων μονάδων ώστε να αξιοποιηθούν για τις λαϊκές ανάγκες. Και αυτά σε συνδυασμό με την πάλη για ενιαίο αποκλειστικά δημόσιο φορέα στις μεταφορές και συγκοινωνίες, στη ναυσιπλοΐα. Να αναπτυχθούν από ενιαίο δημόσιο φορέα οι υποδομές με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες. Να γίνουν λαϊκή περιουσία τα λιμάνια, οι σιδηρόδρομοι και τα αεροδρόμια που θα ανήκουν αποκλειστικά στο κράτος, η γη, τα νησιά, τα δάση, οι ιαματικές πηγές και τα λουτρά, οι ορεινοί όγκοι και οι αιγιαλοί, αποκλείοντας οποιαδήποτε επιχειρηματική δράση. Να αναπτυχθούν αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν τουριστικές σχολές. Να καταργηθούν τα διόδια.

Εδώ εντάσσεται και το μέτωπο ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, στο πούλημα νησιών, ιαματικών πηγών, παραλιών και δασών. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να αναπτυχθεί η πάλη ενάντια στην επιχειρηματική εκμετάλλευση, είτε αυτή γίνεται μέσω καπιταλιστών, είτε μέσω φορέων της Τοπικής Διοίκησης. Να είναι ελεύθερη η είσοδος σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, οργανωμένες πλαζ και πολιτιστικές δραστηριότητες. Να ανήκουν σε ενιαίο δημόσιο φορέα οι ιαματικές πηγές και τα λουτρά, ώστε να αξιοποιούνται δωρεάν για εργαζομένους και συνταξιούχους που τα έχουν ανάγκη. Να αναπτυχθούν πολιτιστικές - μορφωτικές εκδρομές από τα σχολεία με την κάλυψη των εξόδων από το κράτος. Να καταργηθεί ο ΦΠΑ στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης.

Το δικαίωμα στις διακοπές για όλους τους εργαζόμενους προϋποθέτει επίσης την εξασφάλιση (χρειάζεται αγώνας γι' αυτό), ολόκληρης της καλοκαιρινής άδειας και του 14ου μισθού για τις διακοπές. Προγράμματα κοινωνικού τουρισμού στους ανέργους και για όλους τους εργαζόμενους με οποιαδήποτε μορφή απασχόλησης (μερική απασχόληση, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κλπ.), τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Δημόσιες δωρεάν παιδικές κατασκηνώσεις για τα παιδιά όλων των εργαζομένων και ανέργων, που θα λειτουργούν όλο το καλοκαίρι. Δημόσιους δωρεάν οργανωμένους χώρους αναψυχής με ειδικό εξοπλισμό, υποδομές και εκπαιδευμένο προσωπικό για τα ΑμεΑ.

Το δικαίωμα στις διακοπές είναι ένας κρίκος για να αναπτύσσονται όροι Λαϊκής Συμμαχίας, να εδραιώνεται ο αντικαπιταλιστικός - αντιμονοπωλιακός προσανατολισμός στο εργατικό - λαϊκό κίνημα κόντρα στον αντιλαϊκό χαρακτήρα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, που θεωρεί τον τουρισμό σαν βασική οικονομική δραστηριότητα (βαριά βιομηχανία της Ελλάδας τον αποκαλούν), προβάλλοντας ότι από την ανάπτυξή του θα ωφεληθεί και ο λαός.