Η Τέχνη όπλο του λαού

Η διεύρυνση της Οργανωτικής Επιτροπής με τη συμμετοχή και Λαϊκών Επιτροπών καθώς και η στήριξη από πολλά ακόμη συνδικάτα είναι τα νέα, ιδιαίτερα σημαντικά, ποιοτικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη φετινή, έβδομη κατά σειρά, διοργάνωση της εικαστικής έκθεσης «Ανθρωποι - χρώμα + σίδερο», που θα γίνει και φέτος μέσα στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος, από 11 έως 30/10, από την Κίνηση Εικαστικών Καλλιτεχνών «Πέρα(σ)μα» μαζί με τα συνδικάτα της Ζώνης.

Είναι χαρακτηριστικό για τη μαζικότητα που λαμβάνει αυτή η σημαντική παρέμβαση στην «καρδιά» της εργατικής τάξης το γεγονός ότι το 2012 η έκθεση διοργανώθηκε από την Κίνηση Εικαστικών Καλλιτεχνών «Πέρα(σ)μα», το Συνδικάτο Μετάλλου Πειραιά, την Πανελλήνια Ενωση Αμμοβολιστών - Καθαριστών, το Σωματείο Ναυπηγοξυλουργών και το Σωματείο Ηλεκτρολόγων Πλοίων, με την υποστήριξη των Λαϊκών Επιτροπών Περάματος, Νίκαιας και Σαλαμίνας, της Επιτροπής Ανέργων Νίκαιας και της ΕΛΜΕ Πειραιά. Φέτος και μετά την πρόσφατη σύσκεψη των διοργανωτών στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας, προστέθηκαν στην Οργανωτική Επιτροπή οι Λαϊκές Επιτροπές Κερατσινίου - Δραπετσώνας, Κορυδαλλού και Πειραιά, ενώ την έκθεση και τις παράλληλες εκδηλώσεις αγκαλιάζουν οι φορείς: Συνδικάτο Μετάλλου Αθήνας, Συνδικάτο Μετάλλου Θριασίου, Συνδικάτο Φαρμάκου - Καλλυντικών Αττικής, Πανελλαδική Ενωση Λιθογράφων, Κλαδικό Σωματείο Χαρτεργατών, Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών, Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος, Συνδικάτο Χημικής Βιομηχανίας, Πανελλαδική Ενωση Ελαιουργοσαπουνοποιών, Ενωση Δασκάλων και Νηπιαγωγών Σαλαμίνας, Πανελλήνια Ενωση Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΜΕΝ), Πανελλήνια Ενωση Κατωτέρων Πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», Συνδικάτο Ενέργειας, Σωματείο Εμποροϋπαλλήλων και Ιδιωτικών Υπαλλήλων Πειραιά.

Η έκθεση ξεκίνησε το 2005 με πρωτοβουλία μικρής ομάδας εικαστικών καλλιτεχνών με στόχο να γεννηθεί και να έρθει το έργο τέχνης στους τόπους δουλειάς, εκεί που βρίσκεται ο φυσικός του αποδέκτης και η κινητήρια έμπνευση της δημιουργίας του: Η εργατική τάξη. Τότε συμμετείχαν 17 εικαστικοί, για να φτάσει στους 250, ενώ οι άλλοι καλλιτέχνες που συμμετείχαν (μουσικοί και τραγουδιστές, θεατρικές ομάδες κ.λπ.) ξεπερνούν τους τριακόσιους. Παράλληλα οργανώθηκαν πολλές πολιτικές συζητήσεις, προβολές και καλλιτεχνικά εργαστήρια για τα παιδιά εργατών και ανέργων, πάντα ανοιχτά και δωρεάν.

«Στο Πέραμα», λένε οι διοργανωτές, «η Τέχνη προσπαθεί να εμπνευστεί και να εμπνεύσει, να διαμορφώσει συμπεριφορές, στάση και δράση. Σε αυτή την αλληλεπίδραση, καλλιτέχνες και εργαζόμενοι συντονίζουν το βήμα τους. Επίκαιρος και αναγκαίος όσο ποτέ αναδεικνύεται σήμερα ο ρόλος της Τέχνης. Καλλιτέχνες, εργάτες, γυναίκες, επαγγελματίες, νέοι βρίσκονται σε κατάσταση εξαθλίωσης σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Ποιος μπορεί να κάνει τη μεγάλη ανατροπή; Ο λαός! Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι νέοι, οι γυναίκες και οι αυτοαπασχολούμενοι, τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Πώς; Αξιοποιώντας το πιο αποτελεσματικό και ισχυρό όπλο, τη δύναμη των αγώνων. Με ποιους συμμάχους; Με τα συνδικάτα που αταλάντευτα βρίσκονται σε διαρκή μάχη για να καρπώνονται οι εργαζόμενοι τον πλούτο που παράγουν. Με ποια όπλα; Με το δίκιο της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Με αγώνες αταλάντευτους που βάζουν τον πήχη ψηλά, που διεκδικούν το δικαίωμα στην εργασία, στη δωρεάν Παιδεία, στη δωρεάν Υγεία, στη μόρφωση, στη δημιουργία, που διεκδικούν μιαν άλλη, καλύτερη, ποιότητα ζωής. Με Τέχνη που να προσπαθεί να φωτίζει και να ανοίγει δρόμους που να συμβάλλουν στην πραγματική τους απελευθέρωση, που θέλει να κάνει πιο καθαρό τον ορίζοντα της νίκης της εργατικής τάξης και που συστρατεύεται με τους ανθρώπους της εργασίας. Τέχνη της αλληλεγγύης, Τέχνη πυροκροτητή των μικρών και μεγάλων αγώνων. Τέχνη που θέλει να απελευθερώνεται και να απελευθερώνει, Τέχνη που εμπνέεται μέσα στις πόλεις, στα σπίτια των λαϊκών οικογενειών, στα εργοστάσια και τα λιμάνια των αγωνιζόμενων ναυτεργατών. Στις Ναυπηγοεπισκευές του Περάματος, του Σκαραμαγκά, στη "Χαλυβουργία", στη βιομηχανία, παντού, στις γειτονιές και όπου αλλού χτυπούν οι καρδιές της εργατικής τάξης».

Για δέκα μέρες, λοιπόν, μέσα στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, ζωγράφοι, χαράκτες, γλύπτες, φωτογράφοι, μαζί με το θέατρο, τη μουσική, με εργαστήρια για παιδιά, συζητήσεις, δίνουν το δικό τους στίγμα αλληλεγγύης και αγωνιστικής ανάτασης του λαού. «Μέσα στο κλίμα της συντονισμένης επίθεσης που δέχεται ο λαός, οδεύοντας προς την 7η έκθεση "Ανθρωποι - χρώμα + σίδερο", καλούμαστε να υλοποιήσουμε στην πράξη το σύνθημα της έκθεσης "Οι αγώνες είναι τέχνη του λαού και η τέχνη όπλο του", που παραμένει επίκαιρο μέσα στις νέες συνθήκες. Σε αυτή την κατεύθυνση καλούμε όσους αντιλαμβάνονται την Τέχνη ως βασικό εργαλείο στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης να στηρίξουν με τη δράση και την αλληλεγγύη τους αυτόν τον πρωτοπόρο θεσμό και να συμβάλουν ώστε το Πέραμα να γίνει αναφορά τέχνης και αγώνα».

Για τη σημασία της διοργάνωσης η Εύα Μελά, μέλος της Κίνησης Εικαστικών Καλλιτεχνών «Πέρα(σ)μα» σημειώνει: «Κανείς δε φανταζόταν το 2005, τον Αύγουστο, πως αυτή η ιδέα να πάμε μια παρέα 17 εικαστικοί στο Πέραμα, εκεί που δίνεται χρόνια τώρα ένας σκληρός ταξικός αγώνας, να ζωγραφίζουμε για 10 μέρες, να φωτογραφίζουμε και πάνω από όλα να γνωριστούμε με εργαζόμενους της Ζώνης, θα έφθανε εδώ που έφθασε σήμερα... Κανείς δε φανταζόταν από εμάς, όταν μιλούσαμε με τα μέλη του ΔΣ του Συνδικάτου Μετάλλου, ότι κάποια στιγμή το Πέραμα - οι άνθρωποι, το χρώμα του και το σίδερο - θα ήταν δική μας υπόθεση, ότι θα μας επηρέαζε τόσο πολύ ως καλλιτέχνες, ότι θα σημάδευε τη διαδρομή και το έργο μας ανεξίτηλα, ότι θα αλλάζαμε και εμείς σιγά σιγά μέσα από αυτή την όσμωση. Οι 17 έγιναν 24 μέσα σε έξι μήνες και το Μάη του 2006 μέσα στο Πέραμα βρέθηκαν 80 σχεδόν εικαστικοί και φωτογράφοι. Σε μια πρωτόγνωρη εμπειρία: Εργάτες να περιδιαβαίνουν την υπαίθρια έκθεση, να την περιφρουρούν, να είμαστε ένα. Και να που φέτος οι καλλιτέχνες ξεπερνούν τους 220, να που το Πέραμα δεν είναι μόνο σύμβολο των ταξικών αγώνων αλλά και σύμβολο πολιτισμού. Του δικού μας πολιτισμού».

Τα ιδιαίτερα στοιχεία της φετινής διοργάνωσης αναδεικνύει ο Ακης Αντωνίου, μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά: «Οπως και τα προηγούμενα χρόνια έτσι και φέτος προχωράμε από κοινού με την Κίνηση Εικαστικών Καλλιτεχνών το "Πέρα(σ)μα" και τις λαϊκές επιτροπές της περιοχής στις πολιτιστικές εκδηλώσεις στο χώρο της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης στο Πέραμα. Η συμμετοχή για πρώτη φορά φέτος των περισσότερων κλαδικών σωματείων της βιομηχανίας σηματοδοτεί ένα πολύ σημαντικό βήμα για τις φετινές εκδηλώσεις προς τον βασικό στόχο που είχαμε από το ξεκίνημα αυτής της πρωτοβουλίας. Το κεντρικό σύνθημα "Οι αγώνες είναι η τέχνη του λαού και η τέχνη όπλο του" πιστεύουμε ότι φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, μπορεί να γίνει πράξη, να γίνει περισσότερο κατανοητό από κάθε εργαζόμενο σε όλους τους χώρους δουλειάς της βιομηχανίας. Στόχος μας φέτος είναι με την επιτυχία των εκδηλώσεων, με την κουβέντα που θα γίνει με χιλιάδες βιομηχανικούς εργάτες, να ξεκινήσει και μετά την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων μια σειρά πρωτοβουλιών από όλα τα σωματεία που θα αναπτύσσουν αυτοτελείς πολιτιστικές δραστηριότητες, όπου θα βρίσκουν έκφραση οι χιλιάδες εργαζόμενοι που έχουν καλλιτεχνικές ανησυχίες, και μέσα από αυτές θα ενισχύεται η συσπείρωση στα συνδικάτα, η συμμετοχή των εργατών σε αυτά. Οι ταξικές δυνάμεις σε κάθε σωματείο έχουμε αποφασίσει ότι η πολιτιστική δουλειά των συνδικάτων είναι και αυτή συστατικό στοιχείο για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και από αυτή τη σκοπιά βλέπουμε και τις φετινές εκδηλώσεις.

Τέλος, και μέσα από το πρόγραμμα των εκδηλώσεων αλλά και από μόνες τους οι εκδηλώσεις θα είναι και μια απάντηση στους φασίστες και τα αφεντικά τους, που επιχειρούν να βάλουν χέρι στη Ζώνη των εργατικών αγώνων και κατακτήσεων. Ετσι απαντάμε στην προσπάθεια τρομοκράτησης των πρωτοπόρων μεταλλεργατών. Καλούμε κάθε εργαζόμενο να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις, να δώσουμε μήνυμα απέναντι σε αυτούς που θέλουν τους εργάτες αποκομμένους από κάθε μορφή πολιτισμού, δούλους του 21ου αιώνα».

Εγκαίνια: Παρασκευή 11/10/2013, 7.30 μ.μ.

Ωρες λειτουργίας: Καθημερινά 12 μεσημέρι - 9 μ.μ.

Λεωφορεία: Από Ομόνοια: Β18 - Γ18 (Μενάνδρου), από Πειραιά 843 (Σταθμός ΗΣΑΠ).