ΕΤΗΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΚΑ 2013 - Είδος προς εξαφάνιση η πλήρης απασχόληση
Καθεστώς οι ελαστικές σχέσεις εργασίας. Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι δε θα πάρουν σύνταξη ποτέ
Υποαπασχόληση, αποδοχές - φιλοδώρημα, στέρηση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που κυνηγάνε το μεροκάματο για δεκάδες χρόνια.
Αυτή την πραγματικότητα καταγράφουν τα ετήσια στοιχεία του ΙΚΑ για το 2013.
Στοιχεία που υπογραμμίζουν ότι αποτελεί τουλάχιστον εμπαιγμό ο πρόσφατος ισχυρισμός του υπουργού Εργασίας ότι «η μισθωτή απασχόληση στην Ελλάδα "ξαναζωντανεύει", επιδεικνύοντας ένα πρωτόγνωρο δυναμισμό».
Αυτό που πραγματικά ζωντανεύει είναι η εργασιακή ζούγκλα, που κατατρώει τις ζωές των εργαζομένων για να βγάζει κέρδη το κεφάλαιο.
Ενα γενικό στοιχείο είναι ότι πάνω από το 50% των ασφαλισμένων μισθωτών στο ΙΚΑ υποαπασχολούνται, δεν εργάζονται δηλαδή με σχέση πλήρους απασχόλησης. Συναφές με αυτό είναι και το στοιχείο που δείχνει ότι στις κοινές επιχειρήσεις και τα οικοδομοτεχνικά έργα, από τους 2.244.508 μισθωτούς - ασφαλισμένους που καταγράφηκαν στο ΙΚΑ το 2013, μόνο οι 1.540.252 (68,62%) έχουν δικαίωμα περίθαλψης! Οι υπόλοιποι, δηλαδή, δε συμπληρώνουν τα αναγκαία ένσημα για να δικαιούνται στοιχειώδεις παροχές Υγείας.
Τα στοιχεία που ακολουθούν αφορούν μόνο στις κοινές επιχειρήσεις, όπου συγκεντρώνεται το 95,91% των μισθωτών.
- Ο μέσος όρος των ετήσιων αποδοχών όσων έκαναν μέχρι 99 ένσημα ήταν μόλις 886 ευρώ.
- Ο μέσος όρος των ετήσιων αποδοχών όσων έκαναν από 100 έως 149 ένσημα ήταν 2.546 ευρώ.
MotionTeam |
Να σημειωθεί ότι οι ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται αφού αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές προς το ΙΚΑ. Ομως, ούτε το ποσό που μένει είναι αυτό που παίρνουν στο χέρι οι εργαζόμενοι, γιατί δεν έχει αφαιρεθεί ακόμα ο φόρος και άλλες κρατήσεις.
- Οι 523.310 (24,30% επί του συνόλου των μισθωτών) έκαναν από 1 έως 99 μεροκάματα.
- Οι 228.472 (10,61%) έκαναν από 100 έως 149 μεροκάματα.
Αλλοι 1.045.542 (48,57%) εργαζόμενοι ...«κατόρθωσαν» να κάνουν από 250 έως 300 μεροκάματα.
Είναι φανερό από τα στοιχεία ότι η υποαπασχόληση καλπάζει, με τις ελαστικές μορφές να κυριαρχούν. Μαζί τους ευδοκιμούν η μαύρη εργασία, τα ωράρια λάστιχο, η εκ περιτροπής εργασία. Η κατάσταση αυτή, όμως, δεν έπεσε από τον ουρανό, ούτε είναι αποκλειστικά παράγωγο της κρίσης. Για του λόγου το αληθές, θυμίζουμε ένα αποκαλυπτικό απόσπασμα από την εισηγητική έκθεση νομοσχεδίου για τα εργασιακά το 2010, όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρονταν:
«Εδώ και δύο δεκαετίες και πλέον αναπτύσσονται στην αγορά εργασίας νέες μορφές απασχόλησης κατ' απόκλιση από τον παραδοσιακό τρόπο απασχόλησης, με όλο και μεγαλύτερο αυξανόμενο αριθμό εργαζομένων. Ο παραδοσιακός τύπος σύμβασης εργασίας πλήρους απασχόλησης για αόριστο χρόνο σε συγκεκριμένο εργοδότη, με σταθερό ωράριο και σταθερό μισθό, έπαψε να είναι κυρίαρχος (...) Οι ευέλικτες σχέσεις εργασίας ανθούν. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης οι συμβάσεις έργου, μερικής απασχόλησης, προσωρινής απασχόλησης, δανεισμού εργαζομένων, ορισμένου χρόνου, τηλεργασίας, ετοιμότητας εργασίας ή εργασία μετά από κλήση ή τηλε-ετοιμότητα ή συνδυασμός αυτών, συνιστούν τη νέα πραγματικότητα στην αγορά εργασίας».
Πρόκειται για κυνική ομολογία ότι η στρατηγική της ΕΕ και η εφαρμογή της στα κράτη - μέλη, ανεξάρτητα από τους ρυθμούς και το εύρος των ανατροπών στην κάθε χώρα, είχαν ως στόχο και ως αποτέλεσμα το χτύπημα της μόνιμης και σταθερής εργασίας, μέσα από την εισαγωγή και γενίκευση των ευέλικτων μορφών εργασίας.
Οι 2.244.508 μισθωτοί - ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, είναι όσοι έχουν κάνει έστω κι ένα μεροκάματο το 2013. Ομως το «Εργάνη» δίνει το μέσο όρο των απασχολουμένων καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Από αυτό προκύπτει ότι ο μέσος όρος των μισθωτών, αυτοί δηλαδή που απασχολούνται σε σταθερή βάση όλο το έτος, το 2013 ήταν μόλις 1.371.450 άτομα! Με άλλα λόγια, οι περίπου 900 χιλιάδες άνθρωποι, που εμφανίζονται στις καταστάσεις του ΙΚΑ, βρίσκονται στη δίνη ανακύκλωσης της ανεργίας, κάνοντας μερικά μεροκάματα το χρόνο.
Εξίσου σημαντικό είναι το στοιχείο πως από το βασικό όγκο των μισθωτών μόλις το 70% δουλεύει πάνω από 35 ώρες τη βδομάδα. Περίπου το 20% δουλεύει από μία έως 20 ώρες τη βδομάδα και το 10% από 20,1 έως 35 ώρες τη βδομάδα.
Οπως προκύπτει όμως από τα στοιχεία του ΙΚΑ, ο μέσος όρος των μεροκάματων για το σύνολο των εργαζομένων στις κοινές επιχειρήσεις είναι 200 το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι, αν τους αντιμετωπίζαμε ως σύνολο, με τους σημερινούς ρυθμούς απασχόλησης, θα πάρουν την κατώτερη σύνταξη μετά από 30 ολόκληρα χρόνια δουλειάς!
Στα επιμέρους στοιχεία η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, τουλάχιστον για το 35% των εργαζομένων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, 751.782 εργαζόμενοι έχουν κάνει μέχρι 149 μεροκάματα το 2013. Δηλαδή για να μπορέσουν να συμπληρώσουν 6.000 ένσημα πρέπει να δουλεύουν στην καλύτερη περίπτωση (149 ένσημα) πάνω από 40 χρόνια. Ακόμα χειρότερα, όσοι κάνουν 100 ένσημα, πρέπει να δουλεύουν περίπου 60 χρόνια και πάει λέγοντας! Στην πράξη οι άνθρωποι αυτοί θα πεθάνουν πριν προλάβουν να αποκτήσουν το δικαίωμα στη σύνταξη - ψίχουλα.
Η σύγκριση των στοιχείων είναι εξίσου αποκαλυπτική. Το 2009 το σύνολο των μεικτών αποδοχών (περιλαμβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζόμενων) του συνόλου των εργαζομένων στις κοινές επιχειρήσεις, ασφαλισμένων στο ΙΚΑ, ήταν αυξημένο κατά 28,5% σε σχέση με το 2013, ενώ το σύνολο των μισθωτών ήταν αυξημένο κατά 10,89%. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει ότι ένα μεγάλο τμήμα των εργαζομένων έχει πεταχτεί στην ανεργία αλλά και το βαθμό καταλήστευσής του.
Ανάλογη εικόνα για τους μισθούς και το 2014 δίνουν τα στοιχεία που περιέχονται στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη», τα οποία δόθηκαν την περασμένη εβδομάδα στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με αυτά, από τις ετήσιες καταστάσεις προσωπικού μισθωτών, ωρών απασχόλησης και μισθών, που κατέθεσαν 214.409 επιχειρήσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, προκύπτει ότι:
- Το 21,81% των μισθωτών, δηλαδή 333.918 εργαζόμενοι, από τους συνολικά 1.531.179, έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω από 500 ευρώ μεικτά, καθώς απασχολούνται με μερική απασχόληση και εκ περιτροπής εργασία.
- Από 501 έως 600 ευρώ μεικτά λαμβάνουν 137.113 μισθωτοί (8,95%).
- Από 601 έως 700 ευρώ μεικτά 137.376 μισθωτοί (8,97%).
- Από 701 έως 800 ευρώ μεικτά 129.257 μισθωτοί (8,44%) του συνόλου των μισθωτών. Δηλαδή το 26,36% λαμβάνει μισθό κάτω από το επίπεδο των κατώτερων ορίων που προέβλεπε η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για το 2012 και καταργήθηκαν με την ΠΥΣ της κυβέρνησης Παπαδήμου, το Φλεβάρη του ίδιου έτους.
Συνολικά, συνυπολογίζοντας και τους μισθωτούς με μερική απασχόληση, σχεδόν ένας στους δύο εργαζόμενους το 2014 έχει μηνιαίο εισόδημα κάτω από τα κατώτερα όρια ή γύρω απ' αυτά που όριζε η ΕΓΣΣΕ του 2012, δηλαδή τα 751 ευρώ μεικτά.
Γ.